معرفی و تاریخچه

سابقه شکل گیری معاونت اجتماعی در وزارت بهداشت 

در خرداد ماه ۱۳۹۳ با تدبیر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حوزه مشارکت های اجتماعی سازمان های مردم نهاد و خیریه های سلامت در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شکل گرفت. مواردی که در ابتدای امر مورد الویت قرار گرفت عبارت بود از:

۱.افزایش زمینه مشارکت مردم در حوزه کار خیر؛در اولین اقدام در تمام دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور برای رئیس دانشگاه یک قائم مقام در حوزه مشارکت های اجتماعی پیش بینی گردید و از سوی وزیر بهداشت به دانشگاه ها ابلاغ شد و این مجموعه ایجاد شد. با مجمع خیرین سلامت که طی چند سال اخیر به عنوان یک سازمان مردم نهاد عهده دار خیریه سلامت بود ارتباط برقرار شد، و چند مسئله را در دستور کار قرار گرفت:

·        جمع آوری آمار و اطلاعات خیریه ها و فراهم نمودن زمینه مشارکت خیرین به طور گسترده تر

·        در حوزه فرهنگ سازی، تولید مستندهای متعدد و پخش آنها توسط صدا و سیما

·        برگزاری همایش های متعددی در سطح کشور و تهران

۲. سازمان دهی سازمان های مردم نهاد سلامت؛

اقدام بعدی سازمان دهی سمن ها یا سازمان های مردم نهاد بود. ابتدا جلسه ای با سازمان های مردم نهاد سلامت در وزارت بهداشت برگزار شد و سپس اقدام در جهت شناسایی سازمان های مردم نهاد (سمن ها) انجام شد و قریب ۶۲۰ سازمان مردم  نهاد سلامت در سراسر کشور شناسایی گردید. سازمان های مردم نهاد به صورت موضوعی سازماندهی و ارتباط  خوبی بین آنها برقرار شد.

۳. مشارکت های بین بخشی؛

سپس اقدام در حوزه مشارکت بین بخشی مورد توجه و در این حوزه، مسئولیت اجتماعی مدنظر قرار گرفت. مسئولیت اجتماعی وظیفه ای است که تمام دستگاه های فعال در جامعه دارند، به خصوص بنگاه های اقتصادی می توانند نقش جدی تری را ایفا بکنند.

۴. عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت؛

در زمینه مشارکت بین بخشی موضوع عوامل اجتماعی موثر بر سلامت مطرح شد. سازمان جهانی بهداشت معتقد است که ۷۵ درصد از عوامل اثر گذار بر سلامت بیرون از حوزه خدمات بهداشتی، بیمارستانی و دارویی است؛ یعنی به عبارت دیگر اگر وزارت های بهداشت کل دنیا به طور صد در صد موفق به ارائه خدمات بهداشتی درمانی و دارویی باشند حداکثر ۲۵ درصد از سلامت تأمین شده است و ۷۵ درصد سلامت بیرون از حوزه وزارت بهداشت است، همان حوزه ای که متأثر از توسعه است که به عنوان عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت (Social Determinant of Health=SDH) تلقی می شوند. لذا هماهنگی با سایر سازمان ها و ادارات در زمینه اهداف سلامت مورد توجه بیشتر قرار گرفت.

۵. پیشگیری از آسیب های اجتماعی؛

این پیشگیری موضوع بعدی بود که توسط وزیر محترم مد نظر قرار گرفت و مقرر شد مورد برنامه ریزی قرار گیرد. 

در نهایت مقرر گردید مجموعه فعالیت های پیشگفت در قالب یک ساختار جدید به عنوان معاون اجتماعی شکل بگیرد. یک سازماندهی جدید صورت گرفت و سه تا اداره کل تحت عنوان خیرین و خیریه های سلامت، اداره کل سازمان های مردم نهاد سلامت و اداره عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت و دو دبیرخانه (دبیرخانه پیشگیری از آسیب های اجتماعی و دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذا) راه اندازی شد. رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی ریاست محترم جمهور و دبیر آن وزیر محترم بهداشت بوده و قریب ۹ تن از اعضای کابینه شامل معاونین رئیس جمهور و وزرا عضو شورا هستند و تصمیماتی که گرفته می شود به دستگاه های متولی ابلاغ و دستگاه ها موظف به اجرا هستند.

معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل در آذر ماه ۱۳۹۶ و  در راستای سیاست های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور استفاده از ظرفیت عظیم مشارکت عمومی در تأمین سلامت و در جهت تحقق بند ۱۱ سیاست های کلی «سلامت» ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری موضوع افزایش آگاهی، مسئولیت پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تأمین، حفظ و ارتقاء سلامت با استفاده از ظرفیت نهادها، سازمانهای فرهنگی، آموزشی و رسانه ای کشور تحت نظارت وزارت بهداشت و درمان تشکیل گردید.
از جمله وظایف و مسئولیت این معاونت مدیریت و راهبری ظرفیت های اجتماعی در بخش سلامت در مناطق تحت پوشش و هدایت آنها در جهت توسعه و ارتقاء نظام سلامت از طریق سازماندهی، توسعه و حمایت از مؤسسه خیریه و سازمانهای مردم نهاد و  ارتباط مؤثر با واحدهای درون بخشی و سازمانهای بین بخشی می باشد.
امید است این مهم با هم اندیشی کلیه اندیشمندان، اعضای هیأت علمی، مدیران، کارکنان و دانشجویان دانشگاه و تعامل  سازنده با سازمانهای بین بخشی، سازمانهای مردم نهاد و مؤسسات خیریه در حوزه سلامت محقق گردد.

دبیرخانه کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان در فروردین ماه ۱۳۹۸ در راستای توسعه گستره اجتماعی شدن سلامت در همه ابعاد و ارکان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حذف معاونت اجتماعی و ادغام واحدهای تحت پوشش آن در سایر معاونتها، ذیل دفتر ریاست دانشگاه قرار گرفت.

این دبیرخانه یکی از اهرم ­های کلیدی در نیل به اهداف سلامت در برنامه­ های توسعه، تقویت همکاری بین بخشی و گسترش رویکرد سلامت ­محوری در سایر دستگاه ­هاست. رویکرد سلامت در همه سیاست­ ها رویکردی جهانی در توسعه بوده و به تعامل و هم ­افزایی سلامت و سایر بخش­ ها در رسیدن به اهداف مشترک توسعه­ ای تاکید می­ کند.